Ένας συνηθισμένος πολίτης

 Λευτέρης Καπώνης

ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΜΟΥ, είναι ο τίτλος, ένας υπέροχος τίτλος από ένα βιβλίο του Δημήτρη Νόλλα. Ονειρεύομαι συχνά τους φίλους μου που ήμουνα μαζί στην άλλη Αριστερά, που είδε τον κόσμο σαν έργο τέχνης, με τελειωμένα κι αθάνατα φτερά. Ονειρεύομαι τον Ρούσο Βρανά, τον Γιώργο τον Μήλια, τον Αντώνη τον Λιάκο που τον Μάιο του '68 διαβάζαμε στην παραλία της Θεσσαλονίκης για την παρισινή κομμούνα. Ονειρεύομαι τον μέντορά μου τον Αγ. Στίνα και τον δάσκαλό μου τον Καστοριάδη και μου λείπουν. Κάποτε ο Καστοριάδης ρώτησε μια ιστορικό της Ρώμης αν μπορεί να του αναφέρει έναν Ρωμαίο μαθηματικό. Δεν υπήρχε κανείς να του αναφέρει και τότε της είπε ότι η Ρώμη δεν είχε Φιλοσοφία. Η ιστορικός αντέτεινε ότι είχε αναπτύξει Φιλοσοφία στο Δίκαιο. Αλλά η αντίληψη των Ρωμαίων εξαντλούνταν στο pacta sunt servanda. Αυτό κληρονόμησε ο δυτικός πολιτισμός από τους Ρωμαίους. “Τα συμπεφωνημένα να τηρούνται” και το εξαπολύει ο Σόιμπλε εναντίον μας κουνώντας το δάχτυλο σαν να είναι ο κεραυνός του Δία. Το Ελληνικό Δίκαιο, όμως, στηρίζεται σε μια άλλη αρχή. Ουδείς δούλος για τα χρέη του γίνεται. Ο αείμνηστος Ν. Πανταζόπουλος, καθηγητής μου στο Ρωμαϊκό Δίκαιο στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ονόμαζε το Ελληνικό Δίκαιο δίκαιο της επιείκειας.

Κι έχουμε γίνει δούλοι όχι έπειτα από στρατιωτική ήττα, αλλά από ανάγκη. Διότι ανάγκα και θεοί πείθονται. Όταν κάποιος δεν έχει να ταΐσει τα παιδιά του, γίνεται εθελούσια σκλάβος για τετρακόσια ευρώ. Το ευδαίμον το ελεύθερον, το δε ελεύθερον το εύψυχον απαιτεί τον χορό του Ζαλόγγου κι έναν λαό έτοιμο γι' αυτόν. “Εδώθε με τους αδερφούς κι εκείθε με τον χάρο” λέει ο Σολωμός και για μας το θέμα όταν βρεθήκαμε στα ζόρια ήταν πώς να τη σκαπουλάρουμε. Έτσι, όταν ακούω γκρίνιες και κριτικές, σκέφτομαι ότι το μικρό πειρατικό του ΣΥΡΙΖΑ που οδηγεί ο Τσίπρας, προσπαθώντας να το προσαράξει σ' ένα πιο απάνεμο λιμάνι, δεν μπορούσε να έχει καλύτερη τύχη απ' αυτή που έχει. Ρωτάω, έχει να μου πει κανείς έναν μεγάλο θεωρητικό της Αριστεράς σήμερα, σε παγκόσμιο επίπεδο; Αν υπήρχε, θα τον ήξερα. Όμως Αριστερά χωρίς αντίληψη του καθολικού, χωρίς φιλοσοφία και χωρίς όραμα δεν υπάρχει. Ο Νόαμ Τσόμσκι που παρακολουθώ είναι τόσο αποσπασματικός, που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο αίτημα της καθολικότητας. Δυστυχώς, ήρθε στην εξουσία η πιο ελλιπής θεωρητικά Αριστερά. Αυτή όμως είναι η Ιστορία. Μια διαρκής πορεία αποφάσεων. Είχα γράψει πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου ότι θα πάρουμε την εξουσία, ενώ είμαστε ηττημένοι ιδεολογικά και κανείς δεν τολμάει να μιλήσει για τον σοσιαλισμό...

Άκουσα τον σύντροφο πρωθυπουργό να μιλάει για αυταπάτες ενός χώρου. Προσωπικά, μου είναι πολύ συμπαθής, γιατί είναι ταλαντούχος. Όμως, σύντροφε Αλέξη, θα έπρεπε να ξέρεις ότι η Ιστορία προχωράει κυρίως μέσα από αυταπάτες, γιατί χρειάζεται την πίστη. Ο ορθός λόγος δεν σπρώχνει τους ανθρώπους να αγωνιστούν. Η πίστη τούς σπρώχνει και, όπως λένε οι χριστιανοί, μετακινεί βουνά. Όμως για να φενακίσεις εκατομμύρια ανθρώπους και να τους σπρώξεις στη δράση, πρέπει να έχεις αυτοφενακιστεί ο ίδιος, έλεγε ο Καστοριάδης. Με τις δικές μου αυταπάτες θα πορεύομαι δίπλα σας.

Και, για να παραφράσω τον δάσκαλό μου, ακόμα κι αν όλες οι επιστήμες τις ανθρωπότητας αποδείξουν ότι είναι αναγκαίο ο επόμενος πρωθυπουργός να λέγεται Μητσοτάκης, εγώ θα είμαι εναντίον.

Άλλα ξεκίνησα να πω κι άλλα είπα. Πάντως, Αριστερά χωρίς αίτημα Δικαιοσύνης δεν γίνεται. Όλα τα καρυκεύματα να υπάρχουν, χωρίς Δικαιοσύνη δεν καταπίνεται.