Αγροδιατροφικός τομέας και πριβάλλον

 Kst

Στις 7 Νοεμβρίου ξεκίνησε στο Μαρακές η 22η Σύνοδος των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, η Cop22 (7-18 Νοεμβρίου 2016). Κύριος στόχος της είναι να δοθεί συνέχεια στη συμφωνία που υπογράφτηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στο Παρίσι.

Στο Μαρόκο, σχεδόν 25 χρόνια από την πρώτη σύνοδο, τίθεται για πρώτη φορά και η πρωτογενής παραγωγή. Αφήνοντας κατά μέρος την πικρία ότι χρειάστηκε τόσος χρόνος για να αντιληφθούν (οι κυβερνήτες του κόσμου) την επίδραση που έχει η αγροτική δραστηριότητα στην κλιματική αλλαγή, πρέπει να υπογραμμιστεί μια ανατροπή: η αγροδιατροφική παραγωγή εμφανίζεται στην ημερήσια διάταξη κυρίως ως τομέας που απειλείται από την υφιστάμενη περιβαλλοντική κρίση.

Αυτό είναι αναμφίβολα ακριβές, αλλά πρόκειται για μια ελλιπή προσέγγιση εάν δεν ληφθεί υπόψιν η συμβολή αυτού του τομέα στην επιτάχυνση της ίδιας της κλιματικής αλλαγής. Η γεωργία με την ευρύτερη έννοια, δηλαδή συμπεριλαμβανομένης της κτηνοτροφίας και της αλιείας, επιδρά στις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου κατά το 1/3 -πρόκειται για τεράστιο μέγεθος, μεγαλύτερο του τομέα των συγκοινωνιών ή εκείνου της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Πώς είναι δυνατόν να μην λαμβάνεται υπόψιν αυτός ο παραγωγικός τομέας;

Για την ακρίβεια των παραπάνω, αναφέρουμε ότι το 14,5% των αερίων του θερμοκηπίου οφείλεται στην παραγωγή κρέατος. Είναι προφανές ότι αυτό το παραγωγικό μοντέλο δεν μπορεί να έχει μέλλον και εφόσον επιθυμούμε να συμβάλουμε στην αλλαγή, είναι εκ των πραγμάτων επιβεβλημένο τώρα να παρέμβουμε και στον αγροδιατροφικό τομέα.

Η FΑΟ (Food and Agriculture Organization - Διεθνής Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ) επισημαίνει ότι, εφόσον η κατανάλωση κρέατος παραμείνει στα σημερινά επίπεδα, μέχρι το 2050 η ποσότητα του παραγόμενου και καταναλούμενου κρέατος θα έχει διπλασιαστεί· τις επιπτώσεις μπορούμε εύκολα να τις φανταστούμε. Τι νόημα έχει να αναρωτιόμαστε για το μέλλον της γεωργικής παραγωγής σε έναν πλανήτη συνεχώς υπερθερμαινόμενο, εφόσον δεν αναζητούμε τρόπους αντιμετώπισης του επισιτιστικού ζητήματος; Σ’ αυτό οφείλουν να απαντήσουν οι κυβερνώντες. Διαφορετικά θα είναι άλλη μια σύνοδος χωρίς περιεχόμενο ή σχεδόν.

Είναι αναγκαία η προώθηση ενός διαφορετικού διατροφικού μοντέλου, είναι απαραίτητη η ευαισθητοποίηση για μείωση της κατανάλωσης ζωικών πρωτεϊνών με παράλληλη βελτίωση της ποιότητάς τους. Πρέπει να πριμοδοτηθούν μοντέλα εκτροφής με μικρή επίδραση στο περιβάλλον, μοντέλα κλειστού κύκλου, μη εντατικής εκτροφής, αγρο-οικολογικά, με προσοχή στην ευζωία των εκτρεφόμενων ζώων. Οι εμπειρίες αυτές δεν είναι πρωτόγνωρες, πολλές από αυτές υφίστανται χιλιετίες· ακόμη και σήμερα εκπροσωπούν τη μεγάλη πλειονότητα της παγκόσμιας παραγωγής (η οικογενειακή γεωργία παράγει ακόμη το 70% του συνόλου των τροφίμων).

Έτσι τίθεται αυτομάτως μια άλλη ερώτηση: Ποιος φέρει την ευθύνη του πρώτου βήματος; Ποιος θα ξεκινήσει αυτόν τον περιορισμό; Η απάντηση είναι μία και μοναδική: οι πλούσιες βιομηχανικές χώρες της Δύσης. Πολλές φορές αναφέρεται ότι χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία ή άλλες υπό ανάπτυξη χώρες, δεδομένου του τεράστιου και συνεχώς αυξανόμενου πληθυσμού τους, πρέπει να μπουν σε διαδικασία μείωσης και αποφυγής μίμησης της δυτικότροπης διατροφικής κατανάλωσης. Μια τέτοια τοποθέτηση στερείται αξιοπιστίας. Οι πλούσιες χώρες ήταν και παραμένουν οι κύριοι υπεύθυνοι των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ως εκ τούτου και της κλιματικής αλλαγής.

Αυτό είναι δεδομένο. Συνεπώς χρειάζεται μια θαρραλέα και έντιμη κίνηση, εμείς οι κάτοικοι της ανεπτυγμένης Δύσης οφείλουμε να ανοίξουμε αυτό τον δρόμο της αλλαγής, αναθεωρώντας τα παραγωγικά και καταναλωτικά μας μοντέλα, εμείς πρέπει να χαράξουμε τον δρόμο μιας αλλαγής με προοπτικές, εμείς οφείλουμε να χαράξουμε μια νέα πορεία εφικτής ανάπτυξης για όλους, χωρίς να συμμετέχουμε στο παιχνίδι “ξεκινήστε εσείς και εμείς θα ακολουθήσουμε”.

Η 22η Σύνοδος στο Μαρακές είναι μια νέα ευκαιρία που οφείλουμε να αδράξουμε γιατί δεν έχουμε την πολυτέλεια άλλης αναμονής, δεν μπορούμε να περιμένουμε για άλλα 22 χρόνια κάποιος άλλος να αποφασίσει να δράσει.

Μετάφραση: Μαρία Γαβαλά

Κάρλο Πετρίνι (Carlo Petrini), σημαντική προσωπικότητα της ιταλικής Αριστεράς και της Οικολογίας. Ιδρυτής του κινήματος Slow Food. (Πηγή: “La Repubblica”, 5.11.2016)