Η έκλειψη, η αμοιβάδακαι το μεγάλο πλιάτσικο

Αν τα γεράκια - εισπράκτορες καταφέρουν και εισπράξουν έστω και το 30% του κεφαλαίου από τα δάνεια αυτά, αν βάλουν στο χέρι και ενέχυρα και υποθήκες, σημαίνει ότι μέσα σε δυο χρόνια πλούτος πολλών δισ. θα πετάξει αλλού

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

«Έκλειψη», «Αμοιβάδα» (Amoeba) και “Arctos”. Έτσι έχουν ονομάσει οι διοικήσεις της Eurobank και της Πειραιώς τα σχέδια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, κυρίως μέσω της πώλησής τους σε επενδυτικά κεφάλαια, τα κοινώς επονομαζόμενα «γεράκια». Δεν ξέρω τι είδους συνειρμός οδήγησε τους ιθύνοντες των τραπεζών να δώσουν αυτά τα ευφάνταστα ονόματα στη διαδικασία παράδοσης των δανειοληπτών στους νέους εισπράκτορες. Περιμένω να ακούσω πώς θα ονομάσουν τα αντίστοιχα πρότζεκτ η Alpha και η Εθνική, μήπως βγάλω συμπέρασμα.

Όση κρυπτογραφία και συμβολισμούς κι αν επινοήσουν, πάντως, οι συναλλαγές αυτές μόνο ένα όνομα αξίζουν: το μεγάλο πλιάτσικο. Το ότι αυτό έχει όχι μόνο νομιμοποίηση, αλλά και επιβράβευση και εξαναγκασμό εκ μέρους των δανειστών δεν ελαφρύνει την κατάσταση. Οι συστημικές τράπεζες, με τις τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις τους, έχουν από το 2008 μέχρι σήμερα «εισφέρει» μια καθαρή επιβάρυνση του δημοσίου χρέους τουλάχιστον 70 δισ., χωρίς να υπολογίζονται οι ζημίες που μετακύλισαν στο Δημόσιο και στους φορολογούμενους (π.χ. μέσω του PSI). Έστω κι αν μικρό μέρος αυτού του «αναγκαστικού δανείου» έχει αποπληρωθεί, ως δημόσιο χρέος θα επιβαρύνει και θα αποπληρώνεται για δυο γενιές ακόμη.

Η Eurobank ανακοίνωσε διθυραμβικά ότι πέτυχε να πουλήσει στην Intrum Justitia μη εξυπηρετούμενα καταναλωτικά δάνεια ύψους 1,5 δισ. - με μέσο όρο καθυστέρησης τα 7,8 χρόνια, όσο και η μνημονιακή μας εποχή- με τίμημα που αντιστοιχεί στο 3% του οφειλόμενου κεφαλαίου (δηλαδή περίπου 45 εκατ. ευρώ -η επίσημη ανακοίνωση προφανώς ντράπηκε να αναφέρει το νούμερο, περιορίστηκε στο ποσοστό).

Η συμφωνία χαιρετίστηκε ως «στρατηγική επένδυση» -ποιος επενδύει σε τι;-, αλλά κανείς δεν μπήκε στον κόπο να εξηγήσει τι θα γίνει μετά. Τι θα κάνει ακριβώς η σουηδική εταιρεία, η μεγαλύτερη διαχείρισης οφειλών στην Ευρώπη; «Εστιάζουμε στη συλλογή των χρεών σας, ώστε εσείς να αφοσιωθείτε στην ανάπτυξη» αυτοδιαφημίζεται η Intrum.

Η συναλλαγή είναι διαβολικά απλή: ο «εισπράκτορας» πληρώνει 3 λεπτά για κάθε ευρώ δανείου, επομένως εξασφαλίζει ένα άκοπο κέρδος για κάθε λεπτό παραπάνω που θα εισπράξει από τον δανειολήπτη. Κι αυτό το κέρδος, που προφανώς δεν θα είναι μόνο 1-2 λεπτά, θα διακτινιστεί στη Σουηδία, αφήνοντας μια τρύπα στο χαρτοφυλάκιο της ελληνικής τράπεζας, την οποία προφανώς θα καλύψουμε εμείς, όχι απαραίτητα με νέα ανακεφαλαιοποίηση. Τα περί «χρηματοοικονομικά ουδέτερης» πώλησης είναι ρητορικό και λογιστικό τρικ. Πρόκειται για κραυγαλέα μεταφορά πλούτου εκτός χώρας.

Γιατί αυτή η απλούστατη συναλλαγή δεν μπορούσε να γίνει απευθείας με τον δανειολήπτη και, μάλιστα, με πολύ υψηλότερο τίμημα; Το ότι ανάμεσα στους ακάλυπτους δανειολήπτες υπάρχουν και συστηματίες μπαταχτσήδες ουδόλως μετριάζει τον αρπακτικό μηχανισμό που έχουν επιβάλει οι δανειστές. Κι αυτό που έκανε η Eurobank θα γίνει σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. Μέσα στους επόμενους 2-3 μήνες οι τράπεζες θα ξεφορτωθούν ακάλυπτα δάνεια μέχρι 7 δισ. ευρώ προκειμένου να προλάβουν τα stress tests που θα γίνουν πανευρωπαϊκά μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαΐου του 2018, ενώ το διετές πλάνο που τελεί υπό την αιγίδα της EKT προβλέπει πωλήσεις δανείων δεκάδων δισ. ευρώ. Αν τα γεράκια - εισπράκτορες καταφέρουν και εισπράξουν έστω και το 30% του κεφαλαίου από τα δάνεια αυτά, αν βάλουν στο χέρι και ενέχυρα και υποθήκες, σημαίνει ότι μέσα σε δυο χρόνια πλούτος πολλών δισ. θα πετάξει αλλού. Στο μεταξύ θα πρέπει να μας ικανοποιεί το ότι οι τράπεζες -που εδώ και οκτώ χρόνια δεν έχουν δώσει ούτε ευρώ δανείου- θα έχουν «εξυγιάνει» τα χαρτοφυλάκιά τους. Έστω κι αν χρειαστούν μια μικρή, τέταρτη ανακεφαλαιοποίηση, όπως θέλει το ΔΝΤ, αλλά εξορκίζει η ΕΚΤ.

Πρόκειται για τη συνέχεια του μεγάλου πλιάτσικου που ξεκίνησε το 2008. Οι χώρες της Ε.Ε. φόρτωσαν τα δημόσια χρέη τους με τουλάχιστον 2,5 τρισ. ευρώ για να διασωθούν οι χρεοκοπημένες τράπεζες. Παρ’ όλα αυτά το ευρωσύστημα κάθεται ακόμη σε βουνό 1 τρισ. κόκκινων δανείων. Η ΕΚΤ, ως γνήσιος δικτάτορας του ευρώ και του χρηματοπιστωτικού συστήματος, απαιτεί να εξαφανιστεί αυτό το βουνό μέσα σε δύο χρόνια.

Ποιος θα πληρώσει γι’ αυτό; Εν μέρει οι ίδιοι οι δανειολήπτες, αλλά το μεγάλο βάρος θα διαχυθεί, χωρίς διακηρύξεις και πανικούς, στα φορολογικά υποζύγια και στους καταθέτες. Τα αποκαλυπτήρια θα γίνουν μέσω του σχεδίου της Κομισιόν για το περίφημο Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων, που θα ανακοινωθεί την προσεχή εβδομάδα: καμιά εγγύηση, για κανέναν καταθέτη.

Μέχρι οι τράπεζες να εξαφανίσουν το βουνό 1 τρισ. επισφαλών δανείων, οι καταθέτες θα δικαιούνται απλώς δάνεια (!) σε περίπτωση χρεοκοπίας της τράπεζάς τους. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα, φιλοδωρημένο επιπλέον με την άφθονη φθηνή ρευστότητα 1,5 τρισ. της ποσοτικής χαλάρωσης, αναγορεύεται σε μεγάλο μπαταχτσή της Ευρωζώνης με τις ευλογίες της πολιτικής ηγεσίας της.